Hiện thực tâm linh của tiến hóa Trái Đất

Tác giả: Trình Huỳnh

Trong bài Sự hình thành và tiến hóa của nhân loại, mình có nhắc đến việc hiện nay trái đất và Thái Dương Hệ đang ở trong kỷ nguyên tiến hóa thứ tư, và quá trình tiến hóa đó bao gồm bảy kỷ nguyên mà Anthroposophy gọi là: Saturn, Sun, Moon, Earth (hiện nay), Jupiter, Venus, và Vulcan. (Các tên này không phải chỉ về các hành tinh hiện nay vốn chỉ tồn tại trong kỷ nguyên hiện nay.) Giữa các kỷ nguyên này, trái đất và Thái Dương Hệ chỉ tồn tại trong thế giới tâm linh, và khi kỷ nguyên mới bắt đầu, tất cả các kỷ nguyên trước được lặp lại nhanh chóng trước khi bắt đầu các phát triển mới. Trong bài đó cũng nhắc đền một ít chi tiết khác về những hiện tượng bên ngoài của quá trình tiến hóa này.

Nhưng ta chỉ hiểu sâu sắc quá trình tiến hóa này nếu hiểu được những hiện thực tâm linh đằng sau đó. Tại sao quá trình tiến hóa trái đất lại xảy ra như vậy? Hiểu được ta sẽ thấy nó không phải ngẫu nhiên (kiểu như thuyết "Big Bang") mà rất sáng suốt, và đặc biệt là rất gần gũi. Sự gần gũi này, chứ không gì khác, là minh chứng cho chân lý của Anthroposophy. Bài này sẽ nói về các hiện thực tâm linh đó (đồng thời cũng đính chính một ít chi tiết trong bài trên như đã nói ở đây). 

Thật kỳ diệu khi diễn biến tâm linh đằng sau tiến hóa của trái đất cũng chính là diễn biến nội tâm của một con người đang vươn đến ý nghĩa đích thực của cuộc sống. Diễn biến nội tâm này có thể chia làm bốn giai đoạn như sau.

Giai đoạn 1: Đặt ý chí quyết tâm tìm hiểu và theo đuổi ý nghĩa chân chính của cuộc sống. Được thôi thúc ban đầu bởi một tình cảm hay cảm xúc nào đó, ý chí này nuôi dưỡng ngọn lửa tình yêu đó ngày càng cao hơn.

Giai đoạn 2: Trên hành trình đó, các tri thức đích thực dần dần đến. Người đó dần thấy rằng các tri thức đó đến với mình như các món quà khi nội tâm đã chuẩn bị sẵn sàng cho chúng. Nhận thức về thế giới và sự đóng góp cho thế giới xung quanh phát triển với các tri thức này.

Giai đoạn 3: Nếu không chỉ bận tâm với thế giới bên ngoài, người hành trình sẽ thấy rằng, ngoài nhận thức về thế giới, các tri thức đó cũng đem đến nhận thức về bản thân. Người đó dần hiểu sâu sắc về chính mình, và dần hiểu sâu sắc mục đích tồn tại của mình, cũng là tìm thấy nơi vươn đến đích thực của mình. Niềm mong mỏi về nơi đó hiện ra rõ dần, vốn ban đầu ở nơi sâu thẳm vô thức trong mỗi con người. Mong mỏi ngày càng mạnh mẽ này đưa người đó liên tục đào sâu vào tri thức tâm linh để xây dựng nội lực vươn lên.

Về giai đoạn 2 ở trên, ta có thể liên hệ đến sự kiêu căng của tư tưởng duy vật ngày nay tự cho rằng tất cả ý nghĩ hay ho từ mình là do mình nghĩ ra. Sự suy thoái như vậy làm cho con người ngày nay hiểu biết nông cạn về chính mình, và cắt đứt mọi con đường để đáp ứng được niềm mong mỏi thiêng liêng nằm trong vô thức đó. Người ta không ý thức được sự mong mỏi vô thức đó nên một cách vô thức sợ đối mặt với nó (xem thêm ở đây) nên phải liên tục lấp đầy tâm hồn với các thứ phù du, và sống dựa vào chúng và chỉ vì chúng, để tránh đối mặt với một nội tâm trống rỗng. Đây có thể xem là một phiên bản suy thoái của giai đoạn 3 vậy.

Giai đoạn 4: Người đó dần thấy rõ rằng trong thế giới vật chất này, mọi thứ đều là hiện tượng bên ngoài của các hiện thực tâm linh đằng sau, trừ một thứ. Thứ duy nhất có giá trị hiện thực trong thế giới vật chất, chính là chết. Ở đây không nói về cái chết thông thường, mà là chết trong sự tỉnh thức đầy ý chí trong đời sống vật chất hằng ngày. Người đó hiểu được sâu sắc ý nghĩa hiện thực duy nhất của cuộc sống vật chất: đó chính là chết và phục sinh.

Theo mình, việc chết nói đến ở trên có thể hiểu là sự vô ngã mà Phật nói đến. Sự sai lầm là ngày nay, ở Đông lẫn Tây, người ta đi đến cái vô ngã này quá sớm, đến với nó chủ yếu vì một cảm xúc chủ quan thiếu ý chí và muốn tìm cách dìm bớt sự tỉnh thức của mình. Đây có thể xem là một phiên bản suy thoái của giai đoạn 4 vậy. Nhưng việc chết, hay vô ngã suy thoái này không dẫn đến phục sinh vượt qua cái chết mà chỉ là tạm thời né tránh vấn đề. Chỉ trong một sự tỉnh thức đầy ý chí và một hiểu biết không còn cách nào khác tốt hơn thì việc đi đến chết mới có thể sinh ra một tình yêu tự do để phục sinh vượt qua cái chết.

Tất nhiên các giai đoạn trên không xảy ra rạch ròi như là xong giai đoạn trước mới sang đến giai đoạn sau, mà đan xen với nhau.

Và sau đây mình sẽ tóm lược các hiện thực tâm linh đằng sau bốn kỷ nguyên đầu tiên của trái đất. Đọc kỹ, ta sẽ thấy sự tương ứng của từng kỷ nguyên với mỗi giai đoạn phát triển cá nhân trên. (Trước hết, nhớ rằng vật chất tồn tại ở bốn dạng: ấm, khí, lỏng, và rắn. Và cũng nhắc lại là trong vũ trụ có chín cấp bậc thần linh, trong đó ba bậc ngay phía trên con người, theo thứ tự từ thấp, là Angels, Archangels, và Archai. Cả ba bậc này, cùng con người, được sinh ra cùng với Thái Dương Hệ. Còn sáu bậc trên cùng đã có từ trước.) Các ý ở đây lấy từ loạt bài giảng tên Hiện thực tâm linh của tiến hóa của Steiner.

Saturn: Các vị thần từ ba cấp bậc thần linh cao nhất của vũ trụ -- cao nhất là thần Tình Yêu gọi là Seraphim, dưới đó là thần Trí Tuệ gọi là Cherubim, và sau đó là thần Ý Chí gọi là Thrones -- đến với nhau bắt đầu một Thái Dương Hệ mới. Nhận được thôi thúc từ các Seraphim, các Cherubim tạo nên kế hoạch chi tiết cho tiến hóa của Thái Dương Hệ, và sau đó các Thrones cống hiến toàn bộ sự tồn tại của mình cho Trí Tuệ đó, tức là cho các Cherubim. Hình ảnh Steiner đưa ra để giúp ta hiểu là, xem nơi đó trong vũ trụ như một bàn thờ, thờ các Cherubim, và ở đó, các Thrones dâng hiến toàn bộ thực thể của họ, vốn là Ý Chí, cho các Cherubim. Từ sự dâng hiến này tỏa ra một sự ấm áp. Thái Dương Hệ được sinh ra mà hiện tượng bên ngoài bấy giờ chỉ là một quả cầu ấm. 

Từ sự dâng hiến đó, thời gian của Thái Dương Hệ cũng được sinh ra, tức là các thần thời gian gọi là Archai được sinh ra. Thời gian được tạo nên từ cái trước (dâng hiến) và cái sau (nhận) trong sự dâng hiến đó. Trong kỷ nguyên này, không gian chưa tồn tại.

Ở đây ta có thể chiêm nghiệm để thấy hiện thực tâm linh của thời gian, và khái niệm thời gian khách quan thông thường trong thế giới vật chất chỉ là hiện tượng bên ngoài.

Sun: Bước đánh dấu phát triển mới ở kỷ nguyên Sun là việc tham gia của các thần của Sự Sáng Suốt (Spirits of Wisdom) vào sự dâng hiến trên. Các vị thần này đến từ cấp bậc thần linh thứ tư của vũ trụ. "Cảm kích" (tạm nói như vậy) trước việc các Thrones dâng hiến chính họ cho các Cherubim, các thần của Sự Sáng Suốt cũng dâng hiến chính họ vào bàn thờ đó. Việc tham gia này chuyển hóa thể ấm thành khói. Bàn thờ đó nay có thêm khói hương chính là thân thể bên ngoài của các thần của Sự Sáng Suốt. Ta có thể tưởng tượng là nhìn từ bên ngoài, Sun là một quả cầu, chỉ có thể ấm và khí, và nay đã có không gian. Không gian này đến từ việc khói từ bàn thờ đó lan tỏa rộng ra và đến một lúc được chuyển hóa thành ánh sáng rọi chiếu ngược lại vào trong, làm cho cả quả cầu sáng lên. Việc chuyển hóa từ khói thành ánh sáng này được thực hiện bởi các thần Archangel đứng ngoài biên xung quanh quả cầu, với sự trợ giúp của các Cherubim.

Ở đây ta cũng có thể chiêm nghiệm để thấy hiện thực tâm linh của không gian.

Moon: Bước đánh dấu phát triển mới ở kỷ nguyên Moon là việc một số Cherubim -- không phải tất cả -- khước từ sự dâng hiến của các Thrones (sự khước từ này thực chất đã bắt đầu dần dần ở kỷ nguyên Saturn). Sự khước từ này làm cho một phần khói của các thần của Sự Sáng Suốt không được các Cherubim và Archangel ở ngoài biên nhận vào để chuyển hóa thành ánh sáng, mà tích tụ lại thành các đám mây. Sau đó các đám mây này được một số Angels dành lấy làm thể xác để có sự tồn tại riêng. Từ đây sinh ra các thực thể Lucifer đi ngược tiến hóa, sau này sẽ cám dỗ con người đến mọi xấu xa trên đời, nhưng cũng cho con người cơ hội phát triển đến tự do. Tự do không thể có được nếu con người không có khả năng đi ngược tiến hóa.

Các Thrones bị khước từ sự dâng hiến của mình cũng thu về lại trong họ, thay vì trở thành một phần của các Cherubim. Và nhờ vậy ở đây bắt đầu hạt giống của sự mong mỏi muốn hợp nhất với kế hoạch vũ trụ cao nhất đó. 

Như vậy ở kỷ nguyên này, Thái Dương Hệ tách thành hai thiên thể, mặt trời và trái đất. Trái đất là nơi của các Thrones bị khước từ sự dâng hiến của mình, và như vậy cũng là nơi phát triển độc lập của các thực thể ngược tiến hóa. Ở đây các đám mây tiếp tục tích tụ thành nước, thể vật chất mới trong kỷ nguyên này. Nhưng cũng ở đây mà sự mong mỏi hợp nhất với mặt trời bắt đầu. Để đáp ứng tạm thời mong mỏi này, các thần của Sự Linh Hoạt (Spirits of Movement, cấp bậc thần linh thứ năm của vũ trụ) tham gia, đưa trái đất liên tục xoay quanh mặt trời. Nhờ vậy quan hệ của nó với mặt trời được thay đổi liên tục để tạm thời đáp ứng sự mong mỏi đó. Nó được quay quần nơi mà nó muốn hợp nhất. Sự mong mỏi này chỉ có thể được đáp ứng trọn vẹn trong kỷ nguyên tiếp theo.

Earth: Ở đây mình sẽ không nói về tại sao trong kỷ nguyên này xuất hiện các hành tinh trong Thái Dương Hệ hiện nay, nhưng trong kỷ nguyên này vật chất cô đặc đến mức cao nhất: thể rắn xuất hiện. Con người cũng lần đầu tiên nhận bản ngã của mình nhưng đã bị Lucifer cám dỗ đi theo tiến hóa riêng, không theo tiến hóa chung của vũ trụ. Cùng với thể rắn là cái chết xuất hiện và quá trình đi ngược tiến hóa, suy thoái của nhân loại đi xuống thấp nhất. 

Thể rắn của vật chất, cái chết, suy thoái cùng cực của nhân loại, nhưng cũng là cơ hội để tiến hóa đến tự do và tình yêu cao nhất, đều là hậu quả tất yếu của việc các Cherubim khước từ sự dâng hiến của các Thrones trong các kỷ nguyên trước. Để đưa nhân loại thoát khỏi suy thoái, một thực thể phát triển cao nhất trên mặt trời đã hợp nhất với Son God, đầu thai lên trái đất và, với cái chết của mình, ban cho nhân loại sức mạnh phục sinh của tình yêu vô điều kiện (xem thêm, ví dụ như, bài này.) Với sức mạnh này, nhân loại sẽ dần dần tâm linh hóa trái đất, đưa nó sẵn sàng để hợp nhất với mặt trời vào cuối kỷ nguyên này.

Đó là tóm lược về các hiện thực tâm linh của bốn kỷ nguyên đầu của tiến hóa trái đất. 

Cuối cùng, để bài viết đầy đủ hơn, là tóm lược rất vắn tắt các hiện tượng bên ngoài của tiến hóa trái đất trong các kỷ nguyên này. (Nhắc lại là khi tồn tại trên trái đất hiện nay con người mang bốn cơ thể: bản ngã, thể-cảm-xúc, thể-sức-sống, và thể xác.) Các chi tiết sau lấy từ quyển Occult Science của Steiner.

Saturn: Thái Dương Hệ được sinh ra trong vũ trụ, lúc đó chỉ là một quả cầu ấm. Các thể khác của vật chất chưa tồn tại. Quả cầu này có kích cỡ bằng Thái Dương Hệ hiện nay đến vĩ đạo của sao Thổ (hành tinh Saturn), nhưng bên trong nó chưa có không gian. Thời gian của Thái Dương Hệ lần đầu được sinh ra ở kỷ nguyên này. Khái niệm thời gian có thực thể tâm linh của nó, chính là các thần Archai, còn gọi là Time Spirits, được sinh ra và có bản ngã ở đây. Trong kỷ nguyên Saturn, con người chỉ mới có thể xác, và chỉ mới tồn tại ở thể ấm. Nhận thức con người lúc bấy giờ cũng như đất đá bây giờ. Các thần Archai sống trong thể xác ấm này của con người, làm chúng có hồn. Bởi vì không gian chưa tồn tại, nên giả sử có một người bay về quá khứ đi đến Saturn này bên ngoài sẽ chỉ cảm thấy một độ ấm nhất định, nhưng trong lòng sẽ cảm thấy các luồng ấm nhiều và ít khác nhau từ các thể xác ấm này.

Sun: Trên Thái Dương Hệ có thêm thể khí và ánh sáng. Không gian được tạo ra. Thể xác con người bấy giờ bao gồm thể ấm và khói, và con người cũng có một "thể-sức-sống" trong trường ánh sáng tâm linh. Các Archangel sống trong các thể này của con người. Nhận thức con người lúc bấy giờ chỉ là ngủ như cỏ cây bây giờ.

Moon:  Thái Dương Hệ chia làm hai, mặt trời và trái đất quay xung quanh. Trên trái đất có thêm thể lỏng. Con người có thêm thể-xúc-cảm, và có nhận thức mơ màng như loài vật bây giờ. Các Angels sống trong các cơ thể chưa có bản ngã này của con người.

Earth: Thái Dương Hệ dần dần chia làm các hành tinh và mặt trời để dẫn dắt nhân loại trên trái đất. Cư ngụ trên các hành tinh và mặt trời là các thần linh. Các thiên thể bên ngoài thấy được với giác quan thường chỉ là hiện tượng. Vào thiên niên kỷ thứ tám, mặt trăng sẽ nhập lại vào trái đất. Và vào cuối kỷ nguyên này, mặt trời cũng sẽ nhập lại vào trái đất. Trái đất khi đó sẽ là một mặt trời mới.